HP-Lipiński P.-Ofiary Niejasnego, {}HISTORIA POLSKI
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Piotr
Lipiński
Ofiary
Niejasnego
Wstęp
T
o książka o ludziach, którym nigdy nie
potrafiłbym dorównać. O ludziach, którzy
opowiedzieli się przeciw komunizmowi i
niekiedy zapłacili za to życiem. Kto z naszych
znajomych gotów byłby dziś ponieść laką
ofiarę w obronie wolności?
„Ofiary Niejasnego" zamykają tryptyk
poświęcony polskiemu stalinizmowi. Pierwsza
książka z tego cyklu, „Bolesław Niejasny",
opisywała Bolesława Bieruta, Forresta Gumpa
polskiego komunizmu, człowieka, którego po
części przypadek wywindował na pierwsze
miejsce wśród polskich powojennych
komunistów. Przypadek nie może jednak
usprawiedliwiać szkodliwej roli, jaką odegrał w
historii Polski. Druga, „Towarzysze
Niejasnego", to historia ludzi, bez których ten
system nie mógłby funkcjonować. Tych, którzy
byli jego wiecznymi trybami - premiera
Cyrankiewicza, marszałka „Rolę"-
Żymierskiego, generała Świerczewskiego - ale
też postaci na niższym szczeblu:
prokuratorów, sędziów, oficerów śledczych.
Wszyscy oni zazębiali się, tworząc machinę
stalinizmu.
Opisując świat, reporter czasami zadaje sobie
pytanie: jak ja zachowałbym się, gdyby los
postawił mnie w roli opisywanej postaci? Nie
jest to pytanie absurdalne. Można przyjąć, że
świat dzieli się na tych, którzy tworzą, i na
tych, którzy opisują. Można się z tym zgodzić,
ale wówczas reporter znaczy nie więcej niż
taśma magnetofonowa. Potrzeba przynajmniej
namysłu, jak zachowałby się, będąc na
miejscu opisywanych postaci. To zresztą
pomaga zrozumieć ich wybory, a tym samym
zbliżyć się do prawdy o bohaterze tekstu.
Tak więc bez kokieterii żadnej się przyznaję,
że brak mi przekonania, abym potrafił żyć tak
jak Kazimierz Pużak czy Jan Rodowicz
„Anoda". Dramat lat wojny i wczesnych lat
komunizmu wydaje mi się bowiem całkowicie
niezrozumiały w początkach XXI wieku.
Przeniesieni w świat SMS-ów i Internetu nie
potrafimy zrozumieć hierarchii wartości ludzi,
którzy wówczas żyli. Kto dziś podziela ich
przekonanie, że za wolność Polski należy
oddać życie?
Ludzie lat wojny i pierwszych lat reżimu
komunistycznego żyli w świecie zbyt
odmiennym, abyśmy się mogli z nimi
porównywać. To nie był świat, w którym
heroizmem było sprzeciwienie się prezesowi,
dyrektorowi, szefowi firmy. Powtórzę:
wówczas płaciło się życiem.
Ludzie głęboko doświadczeni przez
komunizm, ci, którzy swoją młodość przeżyli w
latach wojny, różnią się od późniejszych
pokoleń. Zbierając materiały do tej książki,
zauważyłem, że czasami bardzo trudno
rozmawia się z ówczesnymi ofiarami. Bywają
to ludzie bardzo zamknięci. To zrozumiała
postawa wśród katów - dziś mają zbyt dużo do
stracenia, aby być równie wylewnymi, jak w
czasach, kiedy hołubiono „bohaterów walki o
umacnianie władzy ludowej". Dlaczego jednak
milczą ofiary? Prawdopodobnie dlatego, że
ostatnie lata wolnej Polski to zaledwie epizod
w ich życiu. Krótki okres, kiedy wolno mówić.
Podziemie miało swoje czarne strony. Oprócz
bohaterów tamtych lat pojawiają się w tej
książce osoby, które nie przysporzyły chwały
powojennemu podziemiu - jak sprawcy mordu
na Ukraińcach w Wierzchowinach czy Żydach
w Kańczudze na przykład. Opisuję też
największego - prawdopodobnie -
prowokatora tamtych lat: Stefana Sieńkę,
który współpracując z funkcjonariuszami
Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego,
przez pięć lat donosił na podziemie.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl chiara76.opx.pl
Piotr
Lipiński
Ofiary
Niejasnego
Wstęp
T
o książka o ludziach, którym nigdy nie
potrafiłbym dorównać. O ludziach, którzy
opowiedzieli się przeciw komunizmowi i
niekiedy zapłacili za to życiem. Kto z naszych
znajomych gotów byłby dziś ponieść laką
ofiarę w obronie wolności?
„Ofiary Niejasnego" zamykają tryptyk
poświęcony polskiemu stalinizmowi. Pierwsza
książka z tego cyklu, „Bolesław Niejasny",
opisywała Bolesława Bieruta, Forresta Gumpa
polskiego komunizmu, człowieka, którego po
części przypadek wywindował na pierwsze
miejsce wśród polskich powojennych
komunistów. Przypadek nie może jednak
usprawiedliwiać szkodliwej roli, jaką odegrał w
historii Polski. Druga, „Towarzysze
Niejasnego", to historia ludzi, bez których ten
system nie mógłby funkcjonować. Tych, którzy
byli jego wiecznymi trybami - premiera
Cyrankiewicza, marszałka „Rolę"-
Żymierskiego, generała Świerczewskiego - ale
też postaci na niższym szczeblu:
prokuratorów, sędziów, oficerów śledczych.
Wszyscy oni zazębiali się, tworząc machinę
stalinizmu.
Opisując świat, reporter czasami zadaje sobie
pytanie: jak ja zachowałbym się, gdyby los
postawił mnie w roli opisywanej postaci? Nie
jest to pytanie absurdalne. Można przyjąć, że
świat dzieli się na tych, którzy tworzą, i na
tych, którzy opisują. Można się z tym zgodzić,
ale wówczas reporter znaczy nie więcej niż
taśma magnetofonowa. Potrzeba przynajmniej
namysłu, jak zachowałby się, będąc na
miejscu opisywanych postaci. To zresztą
pomaga zrozumieć ich wybory, a tym samym
zbliżyć się do prawdy o bohaterze tekstu.
Tak więc bez kokieterii żadnej się przyznaję,
że brak mi przekonania, abym potrafił żyć tak
jak Kazimierz Pużak czy Jan Rodowicz
„Anoda". Dramat lat wojny i wczesnych lat
komunizmu wydaje mi się bowiem całkowicie
niezrozumiały w początkach XXI wieku.
Przeniesieni w świat SMS-ów i Internetu nie
potrafimy zrozumieć hierarchii wartości ludzi,
którzy wówczas żyli. Kto dziś podziela ich
przekonanie, że za wolność Polski należy
oddać życie?
Ludzie lat wojny i pierwszych lat reżimu
komunistycznego żyli w świecie zbyt
odmiennym, abyśmy się mogli z nimi
porównywać. To nie był świat, w którym
heroizmem było sprzeciwienie się prezesowi,
dyrektorowi, szefowi firmy. Powtórzę:
wówczas płaciło się życiem.
Ludzie głęboko doświadczeni przez
komunizm, ci, którzy swoją młodość przeżyli w
latach wojny, różnią się od późniejszych
pokoleń. Zbierając materiały do tej książki,
zauważyłem, że czasami bardzo trudno
rozmawia się z ówczesnymi ofiarami. Bywają
to ludzie bardzo zamknięci. To zrozumiała
postawa wśród katów - dziś mają zbyt dużo do
stracenia, aby być równie wylewnymi, jak w
czasach, kiedy hołubiono „bohaterów walki o
umacnianie władzy ludowej". Dlaczego jednak
milczą ofiary? Prawdopodobnie dlatego, że
ostatnie lata wolnej Polski to zaledwie epizod
w ich życiu. Krótki okres, kiedy wolno mówić.
Podziemie miało swoje czarne strony. Oprócz
bohaterów tamtych lat pojawiają się w tej
książce osoby, które nie przysporzyły chwały
powojennemu podziemiu - jak sprawcy mordu
na Ukraińcach w Wierzchowinach czy Żydach
w Kańczudze na przykład. Opisuję też
największego - prawdopodobnie -
prowokatora tamtych lat: Stefana Sieńkę,
który współpracując z funkcjonariuszami
Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego,
przez pięć lat donosił na podziemie.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]