Hobbes, Pomoce naukowe, Filozofia Polityczna
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Thomas Hobbes
Thomas Hobbes (ur. 5 kwietnia 1588 w Westport w Anglii, zm. 4 grudnia 1679 w Hardwick Hall) –
angielkiiloo,autordiełaLewiatan(1651),traktatu,wktórymdowodi,żejedynympoobem
unikniciała,jakiepotykaludiżyjącychwtwtanienatury,jetawarcieumowyprekaującej
nieograniconą,abolutnąwładwrceuwerena
Życie
ThomaHobbepochodiłreligijnejrodinyangielkiejJegoojciec,protetanckiduchownyo
gwałtownymupoobieniu,opuciłrodin,gdyThomabyłjecewwiekukolnym
WmłodociwtąpiłnaUniwerytetOkordki,gdiedobyłobieunanieamegoadminitratora
uczelni Sir Jamesa Haseego.
PodróżowałpoFrancjiiWłoech,apopowrociewydałtłumacenieTukidydea (1628). W ponownej
podróżyponałKartejuaPodróżeteodbywałpredewytkimewgldunatowaryeniew
dobywaniunaukipremłodychhrabiówDevonhire
Powróciwydokraju,ropocąłtudiowaniediełilooicnych(rok1637)Wroku1640opucił
nglipowodówpolitycnychiudałidoParyża,gdiepdiłkolejne11latwegożyciaPowrócił
dotronrodinnychw1651roku,gdiekorytałprotekcjiOliwieraCromwellaPoretauracji
StuartówprebywałnadworekrólaKarolaIIStuarta,któregowceniejucyłwParyżuKról
apewniłmuochronpredpreladowaniami
SirThomaHobbepootałaktywnymtwórcodokońcawegodługiegożycia
Twórcoć
W1640roku,HobbeukońcyłTheElementoLawNaturalandPolitic,wktórymopowiadałia
niepodielnąwładąilnegouwerenaDiełonieotałowydrukowane,krążyłojednakwodpiach
StałoidlaHobbearódłemkłopotów,boodcytane,jakoobronakróla,nieotałoprychylnie
pryjtepreparlamentarytówPonoćagrożoneotałożycieHobbea
W1642rokuHobbeopublikowałpołacinieroeronąwerjElementoLawpodtytułemDe
CiveKiążkapryjtaotałaprychylnie,podobnonawetpreKartejuaDrugiewydanietego
diełanatąpiłopićlatpóniejW1651rpojawiłoipoangielkuwprekładieautorkimpod
tytułemPhiloophicalRudimentConcerningGovernmentandSocietyW1650rokuwnowionow
ngliioddielniedwiecciTheElementoLaw,atytułowaneHumanNatureiDeCorpore
PoliticoPoglądypolitycneHobbea,jakiwydaje,odpowiadałytronnictwuCromwella
W1651rpretłumaconołacinynaangielkiDeCiveWtymamymrokuopublikowanow
Londynie"Lewiatana",którywywołałtymraemachwytypreciwnikówrojalimuiwrogoć
rojalitów
W1655rwyławLondyniepierwacćytemu,DeCorpore
W latach 1654-1663cytelnikompredtawionaotałapolemikabikupemBramhallemW1657
rokuHobbeopublikowałDeHomine,którejwikacćbyłagotowajużod1649roku Na tym
dieleHobbechciałakońcyćdiałalnoćpimiennicąW1668rokupowtał"Behemoth"
W Polsce wydano:
Tomasz Hobbes - „Elementyilooii”,PWN1956
Tomasz Hobbes - „Lewiatancylimateria,ormaiwładapańtwakocielnegoiwieckiego”,PWN
1954.
Poglądyilooicne
HobbewychodiilooiipryrodyJetonadlaniegonaukąociałachiruchuWechwiat,
pańtwoicłowiekanależyuważaćabardołożonąmaynSpotreganiejetruchem
wewntrnymcciciała,wywołanymruchempredmiotówewntrnychOdnichpochodą
ucucia,chci,miłoci,bóluiobawy,oraucuciaoobliwe,awłacaogarniającewytkich,
dążeniedowładyicciPierwotnymtanemjetwojnapowechnaIntynktamoachowawcy
prowadzi do powstaniapańtwadrogąwajemnejdobrowolnejumowy
Wojnakażdegokażdym
StannaturytowgHobbeawojnakażdegokażdym(łacbellumomniumcontraomne),cowynika
beporednioaktu,żekażdycłowiekjetnaturyegoitąPrybrakuogranicającejgoewnątr
włady,wytuacjigdypoorniewycyąwolni,ludieacynająobąwalcyćcopowoduje,że
amiatkorytaćwolnocikażdymuicałycakoncentrowaćinapretrwaniuMidy
wolnociąapretrwaniemitniejeatemtały,nierowiąywalnykonliktWdoktrynieHobbea
wolnoćokrelanajetjakobrakewntrnychprekódwoiąganiucelówWolnoćcłowieka
poleganatym,iżniktniepowtrymujejegodiałań
Skorobiologianiecynijednotkidolnądopołecnegowpółżycia,naturalnydlaniejmożebyć
tylkobrakpołecnychwiiStannaturalnyniejetjednakokreempełnejatomiacjijednotekJeli
itotaapołecnawdroderoumowaniakreujewiipołecneuykującbepieceńtwodlaiebie
iinnych,trudnojednonacnienaturludkąiegoimoceniaćwkategoriachdobraiła,conaruca
porównaniadoktrynąStirneraCłowiekwedługHobbeapotawionyotajepreddramatycnym
wyborem. Musi opowiediećialboabepieceńtwemijednocenieaabolutnąpodległocią,
alboanieograniconąwolnociąianarchią,orawiąanymnimiciągłymagrożeniemdlajego
życia
Hobbeowkawiedaocłowiekumamechanitycnycharaktercowymuaporównania z
koncepcjamiLaMettriePonadtoHobbeopowiadałiaunaniemdeterminimuWytkie
ludkiediałaniaą,jegodaniem,determinowane,koniecne,tnmożliwedoprycynowego
wyjanienia
Prawo naturalne i pozytywne
Zażyciaarucano HobbeowiateimHomocentrycnakoncepcjaHobbeapootajebewątpienia
myląakceptującąBogaZarównopewnoćponanychroumowądrogąpraw,jakiich
obowiąywanie,potrebująBogaTrudnojednakwyobraićobiewikąwiarwcłowiekaPrawo
naturyjetukaanecłowiekowiłowemwiecnymBoga,wytpującymwcłowiekujakoroum
pryrodonyNajważniejymprawemnaturyjetprawodoobronyWceluunikniciakoniecnoci
jegotoowaniawpólnotapolitycnautanawiaprawapoytywne(iugentium)1Ogólnie
predtawionepreTHobbeaprawautanowionepodielićmożnanaprowadącedopokoju,
eliminującewojnbeudiałuarbitraiprowadącedounikniciawalkiudiałemarbitra
Umowapołecna
Zdaniem Hobbesa jedynym sposobem na apretaniewojnykażdegokażdym,jetreceniei
wolnocijednotkowej,preawarcieumowypołecnej,prekaującejcałąwładuwerenowi
(jednotceluborganowikolegialnemu)Umowatakatworywpólnotipańtwo,którewbrew
poglądomrytotelea,niemożepowtaćwpoóbnaturalny,lecmuibyćwynikiemwiadomej
decyjiDoawarciapaktupopychacłowiekalkpredkutkamitanunaturalnego,alenietylkolk
Pańtworodiitakamowwynikutrachupredpotgąjakiejooby,jaki w wyniku ufania
komu,żejetondolnyapewnićopiekiobron
Pańtwonaturalnerodiipowodugrobyunicetwieniatych,któryniepodporądkująimocy
pryłegouwerenaPrycynąnarodinpańtwajettuwolawładcyNieamojednakwycitwo
dajeuprawnieniedowładynadwyciżonym,lecugoda/paktwyciżonego,(paktwyciżonego
jetpodobnydowpółcenegojednotronnegoowiadceniawoli)Paktwprypadkupańtw
naturalnychniejetelementemżadnejumowy,jettylkopryreceniemwyciżonego
Pańtwopolitycnepowtajenakutekpodwójnegoobowiąania,popierwewobecobywateli,po
wtóre,wobecuwerenaDopierorepublikańkąteorinarodinpańtwautanowionego,inacej
politycnego,możemynawaćmianemkontraktualimuPaktyjednotektająielementem
umowypołecnej
Pańtwomożebyćdemokracją,któraitniejedikidwómelementom,którychpierwymjet
utanowienietałychebrań,tworącelud,adrugimwikoćgłoówtworącawładPańtwo
możebyćarytokracją,którapowtajedikipremianiedemokracji,polegającejnaprenieieniu
władynakolegiumoptymatówMożebyćrównieżmonarchią,którąwywiećmożnarównieżod
władyludu,awicgromadenia,któreuprawnieniawepreniołonajednegocłowieka.
Suwerenematemniemuibyćjednotka
Umowapołecnauuwatrachpredkutkamitanunaturalnego,alenajegomiejcupojawiai
nowylk,tymraemjettolkpredpańtwemPaktpredtawiacłowiekowinowe,wyjątkowe
ródłoobawTworyrealnągwarancjtrwałociobowiąaniaJetniąnietyleamuweren,ile
wiadomoćkonekwentnejlojalnociioddaniainnychcłonkówpołeceńtwa,botylkotalojalnoć
itooddanieąródłemmocyuwerenaJednotkaniejetwtanieprawnieconąćpaktu,który
poddałjąwładypańtwa,niemaanitakiegouprawnienia,korowybyłaiwolinarecuwerena,
aninawettakiejmożliwoci,pókiobowiąaniepodtrymywanejetpotgąpańtwaWpólna
decyjapoddanychniemamocynieieniawładypańtwaMimotopoddanypowiniendotregać
niewątpliwą,podkrelonąpreHobbea,granicwegoobowiąaniaZobowiąaniepoddanychw
tounkudouwerenatrwatylkotakdługo,jakdługotrwamoc,dikiktórejuwerenjetdolny
ochraniaćwoichpoddanych
Krytyka
ZpoglądamiHobbeaniegadałiJohnLockeipóniejJohnStuartMill,któryargumentowali,że
kutecnaumowapołecnaniemuikoniecnieprowadićdoubewłanowolnieniajednoteki
prekaaniacałejwładyuwerenowiTwierdilioni,żewodpowiednichwarunkachludieądolni
dodiałańaltruitycnych,iżenadłużąmetnawetpołeceńtwaarądaneprewładc
abolutnegowymagajądopretrwanialicnychaktówaltruimuetronypoddanych
Głównedieła
"De cive" (1642),
"Leviathan" (1651) - awieranaukopańtwieikrytycneroprawypreciwKociołowi
"De corpore" (1655),
"De homine" (1658),
"Behemoth, or the Long Parliament" (wyd. 1889),
"Opera philosophica" (1668, 4 tomy).
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl chiara76.opx.pl
Thomas Hobbes
Thomas Hobbes (ur. 5 kwietnia 1588 w Westport w Anglii, zm. 4 grudnia 1679 w Hardwick Hall) –
angielkiiloo,autordiełaLewiatan(1651),traktatu,wktórymdowodi,żejedynympoobem
unikniciała,jakiepotykaludiżyjącychwtwtanienatury,jetawarcieumowyprekaującej
nieograniconą,abolutnąwładwrceuwerena
Życie
ThomaHobbepochodiłreligijnejrodinyangielkiejJegoojciec,protetanckiduchownyo
gwałtownymupoobieniu,opuciłrodin,gdyThomabyłjecewwiekukolnym
WmłodociwtąpiłnaUniwerytetOkordki,gdiedobyłobieunanieamegoadminitratora
uczelni Sir Jamesa Haseego.
PodróżowałpoFrancjiiWłoech,apopowrociewydałtłumacenieTukidydea (1628). W ponownej
podróżyponałKartejuaPodróżeteodbywałpredewytkimewgldunatowaryeniew
dobywaniunaukipremłodychhrabiówDevonhire
Powróciwydokraju,ropocąłtudiowaniediełilooicnych(rok1637)Wroku1640opucił
nglipowodówpolitycnychiudałidoParyża,gdiepdiłkolejne11latwegożyciaPowrócił
dotronrodinnychw1651roku,gdiekorytałprotekcjiOliwieraCromwellaPoretauracji
StuartówprebywałnadworekrólaKarolaIIStuarta,któregowceniejucyłwParyżuKról
apewniłmuochronpredpreladowaniami
SirThomaHobbepootałaktywnymtwórcodokońcawegodługiegożycia
Twórcoć
W1640roku,HobbeukońcyłTheElementoLawNaturalandPolitic,wktórymopowiadałia
niepodielnąwładąilnegouwerenaDiełonieotałowydrukowane,krążyłojednakwodpiach
StałoidlaHobbearódłemkłopotów,boodcytane,jakoobronakróla,nieotałoprychylnie
pryjtepreparlamentarytówPonoćagrożoneotałożycieHobbea
W1642rokuHobbeopublikowałpołacinieroeronąwerjElementoLawpodtytułemDe
CiveKiążkapryjtaotałaprychylnie,podobnonawetpreKartejuaDrugiewydanietego
diełanatąpiłopićlatpóniejW1651rpojawiłoipoangielkuwprekładieautorkimpod
tytułemPhiloophicalRudimentConcerningGovernmentandSocietyW1650rokuwnowionow
ngliioddielniedwiecciTheElementoLaw,atytułowaneHumanNatureiDeCorpore
PoliticoPoglądypolitycneHobbea,jakiwydaje,odpowiadałytronnictwuCromwella
W1651rpretłumaconołacinynaangielkiDeCiveWtymamymrokuopublikowanow
Londynie"Lewiatana",którywywołałtymraemachwytypreciwnikówrojalimuiwrogoć
rojalitów
W1655rwyławLondyniepierwacćytemu,DeCorpore
W latach 1654-1663cytelnikompredtawionaotałapolemikabikupemBramhallemW1657
rokuHobbeopublikowałDeHomine,którejwikacćbyłagotowajużod1649roku Na tym
dieleHobbechciałakońcyćdiałalnoćpimiennicąW1668rokupowtał"Behemoth"
W Polsce wydano:
Tomasz Hobbes - „Elementyilooii”,PWN1956
Tomasz Hobbes - „Lewiatancylimateria,ormaiwładapańtwakocielnegoiwieckiego”,PWN
1954.
Poglądyilooicne
HobbewychodiilooiipryrodyJetonadlaniegonaukąociałachiruchuWechwiat,
pańtwoicłowiekanależyuważaćabardołożonąmaynSpotreganiejetruchem
wewntrnymcciciała,wywołanymruchempredmiotówewntrnychOdnichpochodą
ucucia,chci,miłoci,bóluiobawy,oraucuciaoobliwe,awłacaogarniającewytkich,
dążeniedowładyicciPierwotnymtanemjetwojnapowechnaIntynktamoachowawcy
prowadzi do powstaniapańtwadrogąwajemnejdobrowolnejumowy
Wojnakażdegokażdym
StannaturytowgHobbeawojnakażdegokażdym(łacbellumomniumcontraomne),cowynika
beporednioaktu,żekażdycłowiekjetnaturyegoitąPrybrakuogranicającejgoewnątr
włady,wytuacjigdypoorniewycyąwolni,ludieacynająobąwalcyćcopowoduje,że
amiatkorytaćwolnocikażdymuicałycakoncentrowaćinapretrwaniuMidy
wolnociąapretrwaniemitniejeatemtały,nierowiąywalnykonliktWdoktrynieHobbea
wolnoćokrelanajetjakobrakewntrnychprekódwoiąganiucelówWolnoćcłowieka
poleganatym,iżniktniepowtrymujejegodiałań
Skorobiologianiecynijednotkidolnądopołecnegowpółżycia,naturalnydlaniejmożebyć
tylkobrakpołecnychwiiStannaturalnyniejetjednakokreempełnejatomiacjijednotekJeli
itotaapołecnawdroderoumowaniakreujewiipołecneuykującbepieceńtwodlaiebie
iinnych,trudnojednonacnienaturludkąiegoimoceniaćwkategoriachdobraiła,conaruca
porównaniadoktrynąStirneraCłowiekwedługHobbeapotawionyotajepreddramatycnym
wyborem. Musi opowiediećialboabepieceńtwemijednocenieaabolutnąpodległocią,
alboanieograniconąwolnociąianarchią,orawiąanymnimiciągłymagrożeniemdlajego
życia
Hobbeowkawiedaocłowiekumamechanitycnycharaktercowymuaporównania z
koncepcjamiLaMettriePonadtoHobbeopowiadałiaunaniemdeterminimuWytkie
ludkiediałaniaą,jegodaniem,determinowane,koniecne,tnmożliwedoprycynowego
wyjanienia
Prawo naturalne i pozytywne
Zażyciaarucano HobbeowiateimHomocentrycnakoncepcjaHobbeapootajebewątpienia
myląakceptującąBogaZarównopewnoćponanychroumowądrogąpraw,jakiich
obowiąywanie,potrebująBogaTrudnojednakwyobraićobiewikąwiarwcłowiekaPrawo
naturyjetukaanecłowiekowiłowemwiecnymBoga,wytpującymwcłowiekujakoroum
pryrodonyNajważniejymprawemnaturyjetprawodoobronyWceluunikniciakoniecnoci
jegotoowaniawpólnotapolitycnautanawiaprawapoytywne(iugentium)1Ogólnie
predtawionepreTHobbeaprawautanowionepodielićmożnanaprowadącedopokoju,
eliminującewojnbeudiałuarbitraiprowadącedounikniciawalkiudiałemarbitra
Umowapołecna
Zdaniem Hobbesa jedynym sposobem na apretaniewojnykażdegokażdym,jetreceniei
wolnocijednotkowej,preawarcieumowypołecnej,prekaującejcałąwładuwerenowi
(jednotceluborganowikolegialnemu)Umowatakatworywpólnotipańtwo,którewbrew
poglądomrytotelea,niemożepowtaćwpoóbnaturalny,lecmuibyćwynikiemwiadomej
decyjiDoawarciapaktupopychacłowiekalkpredkutkamitanunaturalnego,alenietylkolk
Pańtworodiitakamowwynikutrachupredpotgąjakiejooby,jaki w wyniku ufania
komu,żejetondolnyapewnićopiekiobron
Pańtwonaturalnerodiipowodugrobyunicetwieniatych,któryniepodporądkująimocy
pryłegouwerenaPrycynąnarodinpańtwajettuwolawładcyNieamojednakwycitwo
dajeuprawnieniedowładynadwyciżonym,lecugoda/paktwyciżonego,(paktwyciżonego
jetpodobnydowpółcenegojednotronnegoowiadceniawoli)Paktwprypadkupańtw
naturalnychniejetelementemżadnejumowy,jettylkopryreceniemwyciżonego
Pańtwopolitycnepowtajenakutekpodwójnegoobowiąania,popierwewobecobywateli,po
wtóre,wobecuwerenaDopierorepublikańkąteorinarodinpańtwautanowionego,inacej
politycnego,możemynawaćmianemkontraktualimuPaktyjednotektająielementem
umowypołecnej
Pańtwomożebyćdemokracją,któraitniejedikidwómelementom,którychpierwymjet
utanowienietałychebrań,tworącelud,adrugimwikoćgłoówtworącawładPańtwo
możebyćarytokracją,którapowtajedikipremianiedemokracji,polegającejnaprenieieniu
władynakolegiumoptymatówMożebyćrównieżmonarchią,którąwywiećmożnarównieżod
władyludu,awicgromadenia,któreuprawnieniawepreniołonajednegocłowieka.
Suwerenematemniemuibyćjednotka
Umowapołecnauuwatrachpredkutkamitanunaturalnego,alenajegomiejcupojawiai
nowylk,tymraemjettolkpredpańtwemPaktpredtawiacłowiekowinowe,wyjątkowe
ródłoobawTworyrealnągwarancjtrwałociobowiąaniaJetniąnietyleamuweren,ile
wiadomoćkonekwentnejlojalnociioddaniainnychcłonkówpołeceńtwa,botylkotalojalnoć
itooddanieąródłemmocyuwerenaJednotkaniejetwtanieprawnieconąćpaktu,który
poddałjąwładypańtwa,niemaanitakiegouprawnienia,korowybyłaiwolinarecuwerena,
aninawettakiejmożliwoci,pókiobowiąaniepodtrymywanejetpotgąpańtwaWpólna
decyjapoddanychniemamocynieieniawładypańtwaMimotopoddanypowiniendotregać
niewątpliwą,podkrelonąpreHobbea,granicwegoobowiąaniaZobowiąaniepoddanychw
tounkudouwerenatrwatylkotakdługo,jakdługotrwamoc,dikiktórejuwerenjetdolny
ochraniaćwoichpoddanych
Krytyka
ZpoglądamiHobbeaniegadałiJohnLockeipóniejJohnStuartMill,któryargumentowali,że
kutecnaumowapołecnaniemuikoniecnieprowadićdoubewłanowolnieniajednoteki
prekaaniacałejwładyuwerenowiTwierdilioni,żewodpowiednichwarunkachludieądolni
dodiałańaltruitycnych,iżenadłużąmetnawetpołeceńtwaarądaneprewładc
abolutnegowymagajądopretrwanialicnychaktówaltruimuetronypoddanych
Głównedieła
"De cive" (1642),
"Leviathan" (1651) - awieranaukopańtwieikrytycneroprawypreciwKociołowi
"De corpore" (1655),
"De homine" (1658),
"Behemoth, or the Long Parliament" (wyd. 1889),
"Opera philosophica" (1668, 4 tomy).
[ Pobierz całość w formacie PDF ]