HISTORIA POWSZECHNA ŚREDNIOWIECZA - ĆWICZENIA, historia uam
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
NOTATKI Z ĆWICZEŃ – HISTORIA POWSZECHNA ŚREDNIOWIECZA
,1j1.10.2013 – Historia powszechna
P,r,zełomy:
-> Nadanie praw obywatelskim Italikom
-> Edykt Karakalli – 212 – wyłom w ekskluzywizmie rzymskim. Niewiele źródeł
Wszyscy obywatele mieli zyskać obywatelstwo
Ograniczenia – węższa interpretacja. DEDITICII- wrogowie Rzymu, podbicie – wyłączeni.
Kulty wykorzystywane do wiązania religia – kult rzymu i cesarza, religia starorzymska. Chrześcijaństwo
Armia (przed reformą Mariusza)
Legislacja rzymska a prawo peregrynów
Chrześcijaństwo IV wiek:
System patriarchatów
Arianizm - Chrystus nie jest bogiem, (później nestorianizm, monofizytyzm etc) a
chrześcijaństwo nicejskie, opierające się na credo nicejskim 325 -> przykłady napięć o podłożu
religijnym
Także donatyzm (Afryka Północna) -> konsekwencja prześladowań Dioklecjana. Spierono się,
kto wydał księgi święte (lapsi + ci, którzy chcieli odbudować jedność kościoła)
Partykularyzmy społeczne sprzyjały rozwojowi „herezji”
Np. donatyzm -> kartagina
Koptowie…
CIRCUMCELLIONES (Afryka Północna) – ekspresja odrodzonej tożsamości numidyjskiej, punijskiej
W Europie – BACAUDAE -> seria wystąpień zbrojnych ludności wiejskiej w Galii – odrodzenie
tożsamości narodowej celtyckiej
JĘZYK ->
Zachód -> język legislacji i administracji – łacina. Elity są dwujęzyczne (do IV wieku – greka i łacina).
Języki podbitych ludności nie były zapisywane.
Wschód – greka, a także języki przedhellenistyczne, używane jako języki literackie i liturgiczne –
kopytjski, semiczny
Rzym na poziomi politycznym i prawnym był spójny, ale istniały ruchy społeczne i etniczne, które tę
spójność osłabiały.
1
Barbaricum do IV wieku:
Germania do Wisły
Nazwa nadana w kontekście wojen niewolniczych do ludów NIECELTYCKICH w I ne. Wymysł
etnografii rzysmkiej
Brak źródeł poza źródłami rzymskimi o Barbaricum. Istnieje jedynie materiał dot. ich kultury
materialnej, strukturalnej, kultury rzemieślniczej.
WENSKUS – etnogeneza a jądro tradycji, narzucana przez władze osobom o różnorodnym
pochodzeniu. Społeczności były różnorodne, heterogeniczne. Plemiona były nietrwałe i tworzone
często ad hoc, nie na bazie archaicznych tradycji przedchescijanskich. Spoiwa mogły być bardzo różne.
FRANKOWIE – POCHODZENIE
Tradycja genealogiczna rodu
Gens Francorum
Relacja między Barbaricum a Rzymem w IV wieku
Limes na Renie i Dunaju + dwa wyjątki: Dacja i …
Relacje zmieniają się za czasów Flawiuszy: pojawienie się Gotów III wiek na Krymie – 251
klęska Rzymian pod Abritus
378 Adrianopol cesarz nie dostarczył żywności. Obowiązek wynikał z FOEDORATII -> Goci
zobowiązani do służby wojskowej na wezwanie. Kiedy cesarstwo się nie wywiązało z
dostarczenia żywności, Goci się zbuntowali. W 358 za limesem osiedlenia się Frankom (Julian
Apostata). Od bitwy pod Adrianopoloem mogli to zrobić również Goci
378 – 450 ->
Wizygoci – odłam zachodnich Gotów, osiedlają się w Hiszpanii, skąd wyprali Wandalów.
Wcześniej – Galia, Tuluza. Przez 100 lat centrum władztwa, to płd Galia
Wandalowie – początek V w: 405 r - Ren przekraczją Wandalowie.
Cesarstwo wobec okupacji Afryki przez wndali zachowuje status quo w zamian za dostawy
zboża.
Burgundowie (najmniej moblini)
Ostrogoci – punkt wyjście – italia
Longobardowie – 568. Od końca V w stacjonują nad srodkowym Dunajem
Rok 476 -> odoaker starał się zostać patrycjuszem na wschodzie, co mu się nie udało
Italia stala się jednym z regnum barbarzynoć, ale administaracja pozostała rzysmka.
2
Państwo wizygockie V w do drygiej dekdy VIII wieku (wyparte przez abarbow)
Ostrogoci 483 – 554
Wandalowie – 530-540
Najbardziej trwałe państwo frnaków i najbardziej stabline terytorialnie.
Longobardowie – VI do okresu koarolinskiego
18.10.2013 – dzieje powszechne
WIDZIMY SIĘ ZA 3 tyg
Zasada hospitalitas – 2/3 dochodów na
1/3 / 2/3 posiadłości ziemskich, ekspropriacja, wywłaszczenie
Inni -> nie ziemie, ale armie -> zmiana adresata dochodów
OSTROGOCI
1.
Najazd teodoryka wielkiego, który powalił odoakra
2.
Osiedleni nad Dunajem
3.
Teodoryk był zkałdanikiem na doworze konstantynopolitańskich
4.
Konflikt między nim, a cesarzem, Teodoryk przejmuje władzę w italii
5.
489
6.
490
7.
493 pada rawenna
8.
Teodoryk królem Gotów, magister militum i tytuł patrycjusza legitymizują go w oczach rzymu
DUALIZM GOCKO-RZYSMKI
Udział w podatkach
Ekspropriacja (wywłaszczenie)
Interwencje władzy w gospodarkę
Odbicie w relacjach własnościowych -> elita senatorska zachowała swoje ziemie
Źródła do dziejów królestwa Ostrogtów
Boecjusz -> inicjatywa przetłumaczenia na łacinę korpusu tekstów greckich.
Kasjodor -> kanclerz kolejnych królów ostrogockich, wycofuje się w czasie wojny z Bizancjum,
autor dokumentów wychodzących z kancelarii królewskiej, które zebrał w zbiorze Variae.
3
Kasjodor opisuje czyny Liberiusza -> „cud podatkowy” -> doprowadził do zwiększenia docodów
publicznych, ale nie zwiększył podatków. To, co zwykło się roztwonić zebrał w jedno, a własność
prywatna nie poniosłą żadnych szkód. Podział tercji w odniesieniu do posseciones. Doszło do podziału
ziemi, rzymianie zyskali obrońcę w postaci Gotów, aby całość własności pozostała nienaruszona.
Prokopiusz – historia wojen ostrogotów z Bizancjium.
Paweł Diakon -> tekst pochodzący z królestwa Longobardów, który powstał w okresie karolińskim.
Autor historii królestwa Longobardów. Miał dostęp do innej hist. Longobradów powstałej w VII wieku.
Okres po śmierci która Klefa (574). Najzad Longobardów miał char gwałtowny (w przeciwieństwie do
panowania Ostrogotów w Rzymie). Część rzymian wycofała się na tereny bizantyjskie, część zginęła,
reszta stała się podatnikami Longobardów. Musięli oddawać najeźdźcowm trzecią część owoców swej
pracy.
Po okresie bezkrólewia władzę wśród Longobardów obejmuje Autarii, syn księcia Klefa. Nazwali go
imieniem FLAWIUSZA. DOSZŁO WÓWCZAS DO NOWGEO PORZĄDKU FISKALNEGO.
Nowe elity barbarzyńskie z pewnośćią miały udział w podatkach, nie obyło się też bez zminy
stosunków własnościowych. Relecje opierały się na wywłaszczeniu.
Proporcje liczbowe -> barbarzyńcy stanowili kilka procent ludności. Osadnictwo gockie na północy,
inne miasta -> garnizony gockie. Nie mieli czym zagospodarować zmieni, którą mieli wywłaszczyć.
Prawo:
Rzymskie
Breviarum Alaryka 506 – królestwo Wizygotów, zwód prawa rzymskiego
Teodozjusza, Justyniana
Lex Romana Burgundiorum
Barbarzyńskie:
Edykt Rotariego 642 -> Longobardowie + kolekne nowele
Lex Salica -> państwo franków, Chlodwig przęłom V i VI wieku, później Pepin
Lex Ripuaria -> państwo franków (ripa, brzeg, nad brzegami Renu)
Ostrogoci – wiemy bardzo niewiele, kodeks teodoryka? + pojedyncze edykty w zbiorze Variae
Kasjodora
Wizygoci -> Kodeks Euryka (połowa V wieku, znamy tylko fragmenty)
Kodeks 654 Reccenswinta -> Wizygoci. Kończy ewolucję historii Wizygotów.
4
Lex Gundobada – prawo gundobackie wydane przez jego syna Zygmunta na początku VI
wieku. Dwoistość jurysdykcji.
Relacje prawno-prawne rzymsko-barbarzyńskie wg Modzelewskiego
Punktem ewolucji w państwie Wizygockim -> KODEKS RECCENWINTA. Prawo Wizygockie i
społeczeństwo bardzo zromanizowane. Dotyczy całości poddanych praw wizygockiego (choć istanieją
prawa parykularne, np. duchowieśctwo). Ale prawao królewskie obejuje całość poddanych, nie ma
separacji.
W innych królestwach -> DUALIZM PRAWNY
Ostrogoci
Rozróżnienie pomiędzy sprawami, które identyfikują się z innymi grupami etnicznymi. sprawy między
rzymianienem a ostrogotem wg prawa ostrogtów, między rzymianami – prawo rzymskie
LEGES NOSTRAS – nasze prawa etniczne etniczne/królewskie –nakłąda się na różne porządki /
tradycje rzymskie.
Separacja – odrębne systemy barbarzyńskie i rzymskie.
Frankowie
Inne instytucje -> WERGELD – GŁÓWSZCZYZNA, nawiązka
Różnice stawek wynikały z pozycji społecznej:
Wolni
Półwolni – ludność zależna od opiekuna prawnego
Niewolnicy
Różnice różne także ze względu na narodowość:
Prawo salickie uwzględniało kategorie: różne wergeldy dla Rzymian i Franków. Kwestia
odrębna – grupa rzymian dopuszczona do władzy.
W królestwie Franków istaniały dwa praw. Jedyne terytorium, które istaniao poza limesem.
Merowingowie pobijają alamanów, sasów, burgundów. Uznają wielość praw partykularnych
Burgundowie
Komes – sądził prawy między rzymianami a osrogotami i iudex – między rzymianami
- sprawy między rzymianienem a burgundem wg prawa burgundzkiego, między rzymianami – prawo
rzymskie.
Dwa typy sądownictwa.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl chiara76.opx.pl
NOTATKI Z ĆWICZEŃ – HISTORIA POWSZECHNA ŚREDNIOWIECZA
,1j1.10.2013 – Historia powszechna
P,r,zełomy:
-> Nadanie praw obywatelskim Italikom
-> Edykt Karakalli – 212 – wyłom w ekskluzywizmie rzymskim. Niewiele źródeł
Wszyscy obywatele mieli zyskać obywatelstwo
Ograniczenia – węższa interpretacja. DEDITICII- wrogowie Rzymu, podbicie – wyłączeni.
Kulty wykorzystywane do wiązania religia – kult rzymu i cesarza, religia starorzymska. Chrześcijaństwo
Armia (przed reformą Mariusza)
Legislacja rzymska a prawo peregrynów
Chrześcijaństwo IV wiek:
System patriarchatów
Arianizm - Chrystus nie jest bogiem, (później nestorianizm, monofizytyzm etc) a
chrześcijaństwo nicejskie, opierające się na credo nicejskim 325 -> przykłady napięć o podłożu
religijnym
Także donatyzm (Afryka Północna) -> konsekwencja prześladowań Dioklecjana. Spierono się,
kto wydał księgi święte (lapsi + ci, którzy chcieli odbudować jedność kościoła)
Partykularyzmy społeczne sprzyjały rozwojowi „herezji”
Np. donatyzm -> kartagina
Koptowie…
CIRCUMCELLIONES (Afryka Północna) – ekspresja odrodzonej tożsamości numidyjskiej, punijskiej
W Europie – BACAUDAE -> seria wystąpień zbrojnych ludności wiejskiej w Galii – odrodzenie
tożsamości narodowej celtyckiej
JĘZYK ->
Zachód -> język legislacji i administracji – łacina. Elity są dwujęzyczne (do IV wieku – greka i łacina).
Języki podbitych ludności nie były zapisywane.
Wschód – greka, a także języki przedhellenistyczne, używane jako języki literackie i liturgiczne –
kopytjski, semiczny
Rzym na poziomi politycznym i prawnym był spójny, ale istniały ruchy społeczne i etniczne, które tę
spójność osłabiały.
1
Barbaricum do IV wieku:
Germania do Wisły
Nazwa nadana w kontekście wojen niewolniczych do ludów NIECELTYCKICH w I ne. Wymysł
etnografii rzysmkiej
Brak źródeł poza źródłami rzymskimi o Barbaricum. Istnieje jedynie materiał dot. ich kultury
materialnej, strukturalnej, kultury rzemieślniczej.
WENSKUS – etnogeneza a jądro tradycji, narzucana przez władze osobom o różnorodnym
pochodzeniu. Społeczności były różnorodne, heterogeniczne. Plemiona były nietrwałe i tworzone
często ad hoc, nie na bazie archaicznych tradycji przedchescijanskich. Spoiwa mogły być bardzo różne.
FRANKOWIE – POCHODZENIE
Tradycja genealogiczna rodu
Gens Francorum
Relacja między Barbaricum a Rzymem w IV wieku
Limes na Renie i Dunaju + dwa wyjątki: Dacja i …
Relacje zmieniają się za czasów Flawiuszy: pojawienie się Gotów III wiek na Krymie – 251
klęska Rzymian pod Abritus
378 Adrianopol cesarz nie dostarczył żywności. Obowiązek wynikał z FOEDORATII -> Goci
zobowiązani do służby wojskowej na wezwanie. Kiedy cesarstwo się nie wywiązało z
dostarczenia żywności, Goci się zbuntowali. W 358 za limesem osiedlenia się Frankom (Julian
Apostata). Od bitwy pod Adrianopoloem mogli to zrobić również Goci
378 – 450 ->
Wizygoci – odłam zachodnich Gotów, osiedlają się w Hiszpanii, skąd wyprali Wandalów.
Wcześniej – Galia, Tuluza. Przez 100 lat centrum władztwa, to płd Galia
Wandalowie – początek V w: 405 r - Ren przekraczją Wandalowie.
Cesarstwo wobec okupacji Afryki przez wndali zachowuje status quo w zamian za dostawy
zboża.
Burgundowie (najmniej moblini)
Ostrogoci – punkt wyjście – italia
Longobardowie – 568. Od końca V w stacjonują nad srodkowym Dunajem
Rok 476 -> odoaker starał się zostać patrycjuszem na wschodzie, co mu się nie udało
Italia stala się jednym z regnum barbarzynoć, ale administaracja pozostała rzysmka.
2
Państwo wizygockie V w do drygiej dekdy VIII wieku (wyparte przez abarbow)
Ostrogoci 483 – 554
Wandalowie – 530-540
Najbardziej trwałe państwo frnaków i najbardziej stabline terytorialnie.
Longobardowie – VI do okresu koarolinskiego
18.10.2013 – dzieje powszechne
WIDZIMY SIĘ ZA 3 tyg
Zasada hospitalitas – 2/3 dochodów na
1/3 / 2/3 posiadłości ziemskich, ekspropriacja, wywłaszczenie
Inni -> nie ziemie, ale armie -> zmiana adresata dochodów
OSTROGOCI
1.
Najazd teodoryka wielkiego, który powalił odoakra
2.
Osiedleni nad Dunajem
3.
Teodoryk był zkałdanikiem na doworze konstantynopolitańskich
4.
Konflikt między nim, a cesarzem, Teodoryk przejmuje władzę w italii
5.
489
6.
490
7.
493 pada rawenna
8.
Teodoryk królem Gotów, magister militum i tytuł patrycjusza legitymizują go w oczach rzymu
DUALIZM GOCKO-RZYSMKI
Udział w podatkach
Ekspropriacja (wywłaszczenie)
Interwencje władzy w gospodarkę
Odbicie w relacjach własnościowych -> elita senatorska zachowała swoje ziemie
Źródła do dziejów królestwa Ostrogtów
Boecjusz -> inicjatywa przetłumaczenia na łacinę korpusu tekstów greckich.
Kasjodor -> kanclerz kolejnych królów ostrogockich, wycofuje się w czasie wojny z Bizancjum,
autor dokumentów wychodzących z kancelarii królewskiej, które zebrał w zbiorze Variae.
3
Kasjodor opisuje czyny Liberiusza -> „cud podatkowy” -> doprowadził do zwiększenia docodów
publicznych, ale nie zwiększył podatków. To, co zwykło się roztwonić zebrał w jedno, a własność
prywatna nie poniosłą żadnych szkód. Podział tercji w odniesieniu do posseciones. Doszło do podziału
ziemi, rzymianie zyskali obrońcę w postaci Gotów, aby całość własności pozostała nienaruszona.
Prokopiusz – historia wojen ostrogotów z Bizancjium.
Paweł Diakon -> tekst pochodzący z królestwa Longobardów, który powstał w okresie karolińskim.
Autor historii królestwa Longobardów. Miał dostęp do innej hist. Longobradów powstałej w VII wieku.
Okres po śmierci która Klefa (574). Najzad Longobardów miał char gwałtowny (w przeciwieństwie do
panowania Ostrogotów w Rzymie). Część rzymian wycofała się na tereny bizantyjskie, część zginęła,
reszta stała się podatnikami Longobardów. Musięli oddawać najeźdźcowm trzecią część owoców swej
pracy.
Po okresie bezkrólewia władzę wśród Longobardów obejmuje Autarii, syn księcia Klefa. Nazwali go
imieniem FLAWIUSZA. DOSZŁO WÓWCZAS DO NOWGEO PORZĄDKU FISKALNEGO.
Nowe elity barbarzyńskie z pewnośćią miały udział w podatkach, nie obyło się też bez zminy
stosunków własnościowych. Relecje opierały się na wywłaszczeniu.
Proporcje liczbowe -> barbarzyńcy stanowili kilka procent ludności. Osadnictwo gockie na północy,
inne miasta -> garnizony gockie. Nie mieli czym zagospodarować zmieni, którą mieli wywłaszczyć.
Prawo:
Rzymskie
Breviarum Alaryka 506 – królestwo Wizygotów, zwód prawa rzymskiego
Teodozjusza, Justyniana
Lex Romana Burgundiorum
Barbarzyńskie:
Edykt Rotariego 642 -> Longobardowie + kolekne nowele
Lex Salica -> państwo franków, Chlodwig przęłom V i VI wieku, później Pepin
Lex Ripuaria -> państwo franków (ripa, brzeg, nad brzegami Renu)
Ostrogoci – wiemy bardzo niewiele, kodeks teodoryka? + pojedyncze edykty w zbiorze Variae
Kasjodora
Wizygoci -> Kodeks Euryka (połowa V wieku, znamy tylko fragmenty)
Kodeks 654 Reccenswinta -> Wizygoci. Kończy ewolucję historii Wizygotów.
4
Lex Gundobada – prawo gundobackie wydane przez jego syna Zygmunta na początku VI
wieku. Dwoistość jurysdykcji.
Relacje prawno-prawne rzymsko-barbarzyńskie wg Modzelewskiego
Punktem ewolucji w państwie Wizygockim -> KODEKS RECCENWINTA. Prawo Wizygockie i
społeczeństwo bardzo zromanizowane. Dotyczy całości poddanych praw wizygockiego (choć istanieją
prawa parykularne, np. duchowieśctwo). Ale prawao królewskie obejuje całość poddanych, nie ma
separacji.
W innych królestwach -> DUALIZM PRAWNY
Ostrogoci
Rozróżnienie pomiędzy sprawami, które identyfikują się z innymi grupami etnicznymi. sprawy między
rzymianienem a ostrogotem wg prawa ostrogtów, między rzymianami – prawo rzymskie
LEGES NOSTRAS – nasze prawa etniczne etniczne/królewskie –nakłąda się na różne porządki /
tradycje rzymskie.
Separacja – odrębne systemy barbarzyńskie i rzymskie.
Frankowie
Inne instytucje -> WERGELD – GŁÓWSZCZYZNA, nawiązka
Różnice stawek wynikały z pozycji społecznej:
Wolni
Półwolni – ludność zależna od opiekuna prawnego
Niewolnicy
Różnice różne także ze względu na narodowość:
Prawo salickie uwzględniało kategorie: różne wergeldy dla Rzymian i Franków. Kwestia
odrębna – grupa rzymian dopuszczona do władzy.
W królestwie Franków istaniały dwa praw. Jedyne terytorium, które istaniao poza limesem.
Merowingowie pobijają alamanów, sasów, burgundów. Uznają wielość praw partykularnych
Burgundowie
Komes – sądził prawy między rzymianami a osrogotami i iudex – między rzymianami
- sprawy między rzymianienem a burgundem wg prawa burgundzkiego, między rzymianami – prawo
rzymskie.
Dwa typy sądownictwa.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]