HMP

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Psychologia
– (
psyche
– dusza,
logos
– nauka) nauka o duszy; psychologowie zmierzają
do wyjaśnienia w jaki sposób istoty ludzkie oraz niektóre zwierzęta zachowują się i jak w
ich doświadczeniu przedstawiają się cechy otaczającego ich świata.
Główne działy psychologii:
- akademicka (eksperymentalna, naukowa)
- fenomenologiczna
- psychoanaliza (korzysta z badania klinicznego)
I.
PARALELIZM PSYCHOFIZYCZNY (
Wilhelm Wundt
)
→
Pierwsze laboratorium psychologiczne
→
Paralelizm psychofizyczny - teoria w psychologii głosząca, że zjawiska psychiczne i fizyczne tworzą
dwa równoległe, ściśle sobie odpowiadające szeregi zjawisk
→
Podział elementów świadomości na:
 
Wrażenia
 
Uczucia
 
Wyobrażenia
→
Badania metodą
wytrenowanej introspekcji
→
Apercepcja
– akt psychiczny dokonujący się w przestrzeni świadomości między działaniem bodźca
a odpowiedzią ruchową, dzięki któremu dana treść psychologiczna jest ujmowana coraz jaśniej
II.
STRUKTURALIZM, egzystencjonalizm (
Edward Titchener
)
→
Materia świadomości przedmiotem psychologii
(„co?”)
→
Wyodrębnienie podstawowych składowych świadomości
→
Badania metodą
wytrenowanej introspekcji
→
Język jako myślenie na zasadzie kombinacji 01
→
Psychologia jako
„czysta nauka”,
odrzucenie jej praktycznego zastosowania
→
Krytyka funkcjonalizmu
III.
FUNKCJONALIZM
(Dewey, Catell, Woodworth, Engel, James)
→
Cele I funkcje procesów umysłowych przedmiotem psychologii
(„jak i dlaczego?”)
→
Psychika jako funkcja
→
Świadomość jako narzędzie dostosowania organizmu do środowiska
→
Świadomość jako instrument rozwiązywania problemów
→
Inspiracja
darwinizmem
→
Przedmiotem badania jest
cały organizm psychofizyczny
, a nie tylko niezależna od ciała materia
świadomości
→
Teleologizm (finalizm)
- rozpatrywanie zjawisk z punktu widzenia pożądanego celu
→
Nacisk na
psychologię praktyczną
→
Odrzucenie introspekcji
IV.
PRAGMATYZM
(William James)
→
Indeterminizm
→
Funkcje psychiczne jako narzędzia walki o byt
→
Silne przeżycia emocjonalne jako skutki zmian somatycznych (tzn. smutno nam bo płaczemy)
→
Badania nad
strumieniem świadomości.
1
V.
ASOCJACJONIZM (
Hobbes, Ebbinghaus, Thorndike, Pawłow
)
→
Asocjacje
- proces kojarzenia wątków tak by razem przedstawiały całość
→
Eksperyment Ebbinghausa
:
Ebbinghaus eksperymentował na własnej osobie. Uczył się na pamięć
zbiorów
bezsensownych sylab
(np. CAG, GIF, WAW -
używał ich bo słowa mogłyby wywoływać
skojarzenia, co mogłoby zafałszować wyniki eksperymentu
) i próbował przypomnieć je sobie po
upływie określonego czasu (jednego dnia, dwóch dni, tygodnia, miesiąca roku itp.). Wykazał, że
ilość przypominanych informacji spada gwałtownie tuż po zakończeniu procesu zapamiętywania.
Potem następuje dalsza, znacznie wolniejsza utrata danych pamięciowych. Wyniki jego badań
obrazuje
krzywa zapominania.
→
Badania Pawłowa:
klasyczne odruchy warunkowe
→
Badania Thorndike’a:
 
zajmował się
odruchami instrumentalnymi,
 
badał koty metodą
skrzynki problemowej
 
prawo efektu
(wzmocnienie przypieczętowuje odpowiednią reakcję)
 
prawo wyćwiczalności
(reakcja utrwala się wskutek częstego powtarzania)
→
człowiek jako maszyna energetyczna – wszelkie braki mechanizmu wypełniają funkcje psychiczne
VI.
WPŁYW BIOLOGII XIX WIEKU NA ROZWÓJ PSYCHOLOGII
•
Darwinizm –
funkcje psychiczne rozpatrywane z punktu widzenia ich znaczenia dla przeżycia
jednostki i przystosowania się jej do środowiska (funkcjonalizm). Psychologią rządzą uniwersalne
prawa biologiczne, a ludzie są genetycznie zdeterminowani przez instynkty.
•
Weber i Fechner
:
V
pierwsze prawo psychofizyki
: „Siła wrażenia jest logarytmem siły bodźca” (im silniejszy
bodziec, tym silniejsze wrażenie)
•
Sieczenow
:
V
Trójczłonowy akt psychiczny
V
Koncepcja regulacji sygnałowej
V
„Mięsień naucza oko”
V
Łuk odruchowy
V
Przejawy somatyczne i duchowe człowieka tworzą nierozerwalną całość
•
Refleksologia (
Biechtieriew
)
V
Każdy akt świadomy ma podłoże materialne
V
badania związków między zewnętrznymi bodźcami i zewnętrznymi na nie reakcjami, bez
wnikania w istotę pośredniczących między nimi procesów centralnych.
•
Testologia (
Galton
)
V
Pracował nad testami umysłowymi
V
Prowadził badania nad inteligencją i zjawiskiem geniuszu
•
Fizjognomika (
Lavater
)
V
umiejętność poznawania właściwości umysłowych i postaw uczuciowych człowieka z
wyglądu jego twarzy i całego ciała
•
Frenologia (
Gall
)
V
błędna teoria, według której na podstawie ukształtowania czaszki człowieka można
sądzić o jego zdolnościach i cechach psychicznych
2
VII.
BEHAWIORYZM
•
Ortodoksyjny (
John Watson
)
→
Zachowanie
przedmiotem psychologii
→
Zachowanie jako bodziec – reakcja
(
S
ã
R
)
→
Nie ma w zachowaniu człowieka
nic wrodzonego
, można go dowolnie ukształtować
(antyhumanizm)
→
Dusza jako
niezapisana kartka
→
Osobowość
jako zespół
wyuczonych nawyków
→
„Człowiek myśli mięśniam”
→
Myślenie
jako
utajona czynność aparatu mowy
→
Badania niemowląt
(praworęczność, warunkowanie)
•
Hunter:
→
Badania nad
reakcjami odroczonymi
na małpach (reakcje powstające w jakiś czas po
zaprzestaniu działania bodźców. Ich wystąpienie świadczy o tym, że są one spowodowane
nie tylko tym, co dzieje się aktualnie, ale także śladami uprzednio działających podniet)
•
Penfield:
→
Mapa mózgu
,
homunkulus
•
Lashley:
→
rozpoczął badania nad poszukiwaniem miejsca pamięci w mózgu. Dowody, które podczas nich
zebrał, są zbieżne z wynikami badań W. Penfielda i świadczą za tym, iż nie ma jednego takiego
miejsca. W ramach współcześnie przyjętych koncepcji, za taką siedzibę pamięci, ograniczenie,
można uważać hipokamp.
•
Operacjonizm (Bridgeman)
→
Reakcja ruchowa jako pierwotny element psychiczny
→
Podstawą wiedzy naukowej są procedury pomiarowe i inne operacje badacza
•
Empiryzm (pozytywizm) logiczny
→
Oparcie całej wiedzy na
danych empirycznych
i odrzucenie wszystkiego co nie znajduje
oparcia w faktach empirycznych.
→
Opisanie tej wiedzy
językiem matematyczno-logicznym
.
→
Sprowadzenie wszystkich nauk do fizyki, lub przynajmniej zastosowanie w nich technik
badawczych i opisu matematycznego wziętych z fizyki - dotyczy to nawet takich nauk jak
psychologia i ekonomia.
•
Helmholtz:
→
Zasada tożsamości energii
•
Mesmer
→
Energia ma naturę materialną
ã
fluid energetyczny
3
VIII.
NEOBEHAWIORYZM (
Tolman, Hull, Skinner
)
→
odmiana behawioryzmu. Nie ogranicza się do opisu związków zachodzących między
bodźcami i reakcjami, ale próbuje je wyjaśniać przyjmując istnienie także czynników
działających między bodźcami i reakcją.
Jednym z głównych przedstawicieli tego kierunku jest C.L. Hull. Jego doktryna kładąca
nacisk na zastosowanie w psychologii metody hipotetyczno-dedukcyjnej, przeciwstawia
się behawioryzmowi moralnemu, którego głównym przedstawicielem był E.C. Tolman.
→
Behawioryzm moralny Tolmana:
 
Badania
mediatorów
(zmiennych pośredniczących)
 
Zachowanie jako
S
ã
O
ã
R
 
Latentne
(utajone) uczenie się
 
Uczenie możliwe bez wzmocnienia
 
rola procesów poznawczych w uczeniu się
 
mapa poznawcza -
zbiór wyobrażeń danej jednostki lub grupy zawierający
informacje o przestrzennej organizacji zjawisk. Wyobrażenia te spełniają
funkcję mapy i stanowią jednocześnie podstawę wielu ludzkich zachowań w
przestrzeni. (Tolman prowadził badania na szczurach w labiryncie: S, że
szczury podczas przeszukiwania labiryntu wytworzyły sobie mapę, którą mogły
wykorzystać, gdy pojawiła się motywacja)
→
behawioryzm Hulla:
 
uczenie
jako
dążność do zrealizowania potrzeby
(tam gdzie reakcja prowadzi do
rozładowania potrzeby, tam wzrasta siła asocjacji pomiędzy bodźcem a reakcją)
 
wzmocnienie pierwotne
– związane z bodźcami popędowymi
 
wzmocnienie wtórne -
te czynniki, które dawniej były obojętne, ale które w
miarę doświadczeń organizmu nabierają pewnego specjalnego znaczenia, są to
zatem te podniety, które na zasadzie doświadczeń przestały być obojętne,
prowadzą do wytworzenia
nawyku.
→
Behawioryzm Skinnera:
 
Badania nad wpływem nagród i kar na wywołane zachowania
 
Badanie szczurów i gołębi w
skrzynkach problemowych
 
zbieżność trójczłonowa
(sekwencja: bodziec dyskryminacyjny - zachowanie -
skutek)
 
człowiek nie jest wolny (bo działa zgodnie ze wzmocnieniami)
 
wyobrażenie o wolności (zgodnie z deprywacją potrzeb) może stworzyć tylko
więzień
4
IX.
PSYCHOLOGIA POZNAWCZA
→
Bada procesy poznawcze
→
Percepcja
jako mechanizm tworzenia doświadczenia
→
Człowiekiem kieruje informacja
a nie bodziec
→
Bodziec
jest jedynie
nośnikiem informacji
X.
PSYCHOLOGIA HUMANISTYCZNA, fenomenologiczna (
Rogers, Maslow
)
→
Skoncentrowana na subiektywnym i świadomym doświadczeniu jednostki
→
NIE WOLNO stosować metod przyrodniczych do badania człowieka
→
Fenomenologię krytykował Husserl
•
Carl Rogers:
 
Rogerowska teoria osobowości
:
konflikt pomiędzy „ja” a „ja idealnym” prowadzić może
do zaburzeń psychicznych
 
Rogerowska terapia skoncentrowana na kliencie
(pacjent=klient, terapeuta=ułatwiający,
cel: osiągnięcie wglądu)
•
Abraham Maslow:
 
Maslowska koncepcja motywacji:
motywy obrony, motywy wzrostu, gdy nie występują
w nich braku, ludzie pragną się rozwijać ponad aktualny stan.
 
Maslowska hierarchia potrzeb:
potrzeby są wrodzone i obecne u wszystkich, do realizacji
wyższych potrzeb konieczna jest chociaż częściowa realizacja niższych, podstawowych
XI.
PSYCHOLOGIA POSTACI, gest alt (
Wertheiner, Koffka, Kohler
)
→
Gestalt –
postać, zorganizowana całość, której właściwości nie mogą zostać wyprowadzone z jej
elementów składowych
→
Badania Wertheinera:
zjawisko ruchu pozornego,
fenomen fi (eksperyment strategiczny)
→
Badania nad wewnętrzną organizacją pola świadomości
→
Pregnacja postaci
(tendencja całości, postaci do zamknięcia)
→
Badania Kohlera:
koncepcja uczenia się przez
wgląd
(mając wszystkie elementy potrzebne do
rozwiązania problemu, spostrzega się sytuacje jako całość)
→
Zjawisko intencjonalności świadomości –
świadomość jest zawsze świadomością czegoś, ma
charakter intencjonalny, wybucha ku swoim obiektom, ogarnia przedmioty zewnętrzne,
niekoniecznie jest czymś definiowanym)
→
Świadomość
ma charakter
aktu
→
Wrażenia
ã
spostrzeżenia
ã
obiekty
ã
obraz
→
Najpierw widzimy całość obrazu, potem można spostrzec poszczególne elementy i cechy
→
Spostrzeżenie
daje obraz w jakości wypełnionej
→
Wyobrażenie
to tylko obiekt bez tła
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

chiara76.opx.pl